4 mục tiêu chính của tâm lý học

Tâm lý học là ngành khoa học nghiên cứu tâm trí và hành vi. Không phải ai cũng hiểu rõ từng khía cạnh và nội dung của tâm lý học. Tâm lý học ra đời nhằm mục đích gì? Mục tiêu của nó là gì?

Hãy cùng xem xét thật kỹ những mục tiêu chính yếu của tâm lý học, những điều các nhà tâm lý học luôn nỗ lực để đạt được, và cách thức người ta sử dụng tâm lý học để giải quyết các vấn đề ở cuộc sống đời thực.

4 Mục tiêu chính của tâm lỳ học là:

MÔ TẢ

Một trong những mục tiêu đầu tiên của tâm lý học, đơn giản là chỉ để mô tả hành vi.

Thông qua việc mô tả hành vi của con người và các loại động vật khác, ta có thể hiểu được hành vi đó và từ đó phán xét hợp lý hơn, phân biệt cái gì được xem là bình thường, cái gì là bất bình thường. Các nhà nghiên cứu sử dụng các phương pháp khoa học như quan sát theo tự nhiên, nghiên cứu tình huống, nghiên cứu tương quan, khảo sát và bản tóm tắt tự thuật để mô tả hành vi.

GIẢI THÍCH

Ngoài việc đơn thuần mô tả hành vi, các nhà tâm lý học còn muốn giải thích được hành vi đó. Tại sao người ta lại hành động như vậy? Yếu tố nào góp phần quyết định sự phát triển, nhân cách, hành vi xã hội, và các vấn đề sức khỏe tâm thần?

Trong suốt quá trình lịch sử, nhiều học thuyết đã xuất hiện nhằm giải thích các khía cạnh hành vi của con người. Ví dụ như điều kiện hóa cổ điển và học thuyết gắn bó. Một số học thuyết chỉ tập trung một khía cạnh nhỏ của hành vi (học thuyết thu nhỏ) trong khi một số khác lại bao hàm phạm vi rộng, giải thích tất cả tâm lý con người (đại học thuyết).

DỰ ĐOÁN

Mục tiêu chính tiếp theo của tâm lý học là để dự đoán việc chúng ta sẽ tư duy và hành động như thế nào. Một khi có được thông tin về những điều đang xảy ra và tại sao chúng xảy ra, ta có thể sử dụng thông tin đó để dự đoán việc tương tự sẽ xảy ra khi nào, tại sao xảy ra và xảy ra như thế nào trong tương lai.

Dự đoán thành công những hành vi cũng là một trong những cách tốt nhất để xem liệu ta có hiểu rõ nguyên nhân tiềm ẩn của hành động hay không.

Việc dự đoán cũng cho phép các nhà tâm lý học tiên liệu hành vi mà không cần nhất thiết hiểu cơ chế ẩn chứa của hành vi đó. Ví dụ, nếu các nhà nghiên cứu nhận thấy điểm số bài kiểm tra năng lực ứng viên có thể được sử dụng để dự đoán tỷ lệ bỏ học ở phổ thông thì thông tin này sau đó có thể được dùng để ước tính xem có bao nhiêu học sinh trong từng nhóm cụ thể có thể bỏ học mỗi năm.

THAY ĐỔI/ KIỂM SOÁT

Mục tiêu cuối cùng cũng có thể là mục tiên quan trọng nhất: Tâm lý học luôn cố gắng thay đổi, tác động hoặc kiểm soát hành vi để tạo ra những thay đổi hữu ích và lâu dài lên cuộc sống con người. Trong ví dụ trước, từ việc hiểu mối liên kết giữa điểm số trong bài kiểm tra năng lực và tỷ lệ bỏ học, các nhà nghiên cứu có thể sử dụng nó để có những hành động giúp học sinh duy trì đến trường. Từ điều trị các bệnh tâm thần đến cải thiện cuộc sống nhân loại, thay đổi hành vi là một vấn đề được xem trọng hàng đầu của tâm lý học.

Tóm lại

Như vậy, bạn đã biết 4 mục tiêu chính của tâm lý học là: Mô tả, Giải thích, Dự đoán và Thay đổi hành vi.

Bằng nhiều cách khác nhau, các mục tiêu này cũng tương tự như những công việc hằng ngày mà bạn vẫn phải làm khi bạn tương tác với những người xung quanh.

Ví dụ khi giải quyết vấn đề với một đứa bé, bạn có thể đặt các câu hỏi kiểu như “Thằng bé đang làm gì vậy?” (mô tả), “Tại sao nó lại làm như vậy?” (giải thích), “Nếu tôi làm như thế này thì thằng bé sẽ phản ứng như thế nào nhỉ?” và “Tôi có thể làm gì để ngăn thằng bé không làm điều đó nữa?” (thay đổi).

Các nhà tâm lý học và các nhà khoa học thuộc ngành khoa học xã hội khác đặt ra rất nhiều loại câu hỏi giống nhau. Khác biệt lớn nhất là các nhà tâm lý học tận dụng phương pháp thử nghiệm khoa học tỉ mỉ, có hệ thống để hiểu được hành vi của động vật và con người.

Nguồn: https://www.verywell.com/what-are-the-four-major-goals-of...

Dịch Như Trang.

Đọc bản song ngữ tại https://trangtamly.blog/2016/08/28/4-muc-tieu-chinh-cua-tam-ly-hoc-la-gi/?fbclid=IwAR2puanjdKDtNsJzBopnICzP9-svATI3lRcPZh589TWMkvSrYkneSzwG2Z0