5 Yếu Tố Làm Nên Trí Tuệ Cảm Xúc (Emotional Intelligence)

Bạn có từng biết người nào luôn bình tĩnh, người mà có thể xử lý mọi tình huống xã hội éo le nhất một cách khéo léo, người luôn luôn khiến người khác cảm thấy dễ chịu, thoải mái? Khả năng cao đó là những người sở hữu đặc điểm mà các nhà khoa học gọi đó là thông minh cảm xúc.

Thông minh cảm xúc liên quan tới khả năng thấu hiểu và quản lý cảm xúc. Các chuyên gia đồng ý rằng loại thông minh này đóng một vai trò quan trọng trong sự thành công và một số người còn cho rằng thông minh cảm xúc, EQ, thậm chí còn quan trọng hơn cả IQ. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng trí tuệ cảm xúc có liên quan đến mọi thứ từ việc ra quyết định đến việc đạt được các thành tích.

Vậy thì cần làm gì để có được thông minh cảm xúc? Nhà tâm lý học đồng thời là nhà văn Daniel Goleman đã đưa ra rằng có 5 thành phần quan trọng trong trí tuệ cảm xúc. Hãy xem bạn có điểm tương đồng nào trong đó không. Bạn cũng có thể làm một bài quiz về thông minh cảm xúc để xem mình ở mức độ nào.

1 Sự tự nhận thức

Sự tự nhận thức, hay còn gọi là khả năng nhận biết và thấu hiểu được cảm xúc của chính mình, là một phần quan trọng của trí tuệ cảm xúc. Tuy nhiên, ngoài việc nhận ra cảm xúc của chính mình, ta còn phải nhận biết được sự ảnh hưởng từ hành động, tâm trạng, cảm xúc của mình lên người khác.

Để trở lên tự nhận thức, bạn phải có khả năng theo dõi cảm xúc của chính mình, nhận ra các phản ứng cảm xúc khác nhau và sau đó xác định chính xác từng cảm xúc cụ thể. Các cá nhân có sự tự nhận thức cũng nhận ra mối quan hệ giữa những điều họ cảm nhận và cách họ hành xử.

Những cá nhân này cũng có khả năng nhận ra những điểm mạnh và điểm yếu của riêng mình, cởi mở với những thông tin và trải nghiệm mới và học hỏi từ những tương tác của họ với những người khác. Goleman cho rằng những người sở hữu sự tự nhận thức có khiếu hài hước tốt, tự tin vào bản thân và khả năng của họ, và nhận thức được cách người khác nhìn nhận về mình.

2. Tự điều chỉnh

Ngoài việc tự nhận thức được cảm xúc của mình và những tác động của bản thân mình lên người khác, thông minh cảm xúc còn đòi hỏi bạn phải biết điều chỉnh và quản lý cảm xúc của mình. Điều này không có nghĩa là bạn phải khoá chặt cảm xúc của mình lại hay che dấu đi cảm xúc thật của chính mình, mà chỉ đơn giản là chờ tới thời điểm thích hợp để thể hiện. Tự điều chỉnh tức là biểu lộ cảm xúc của mình một cách thích hợp.

Những người khéo léo trong việc tự điều chỉnh có xu hướng linh hoạt và thích nghi nhanh chóng với sự thay đổi. Họ cũng là những người giải quyết tốt các xung đột và xử lý tốt trong những tình huống khó khăn.

Golemen cũng cho rằng những người có kỹ năng tự điều chỉnh mạnh mẽ là những người có ý thức cao. Họ rất quan tâm tới việc bản thân mình sẽ ảnh hưởng gì tới những người khác, và họ chịu trách nhiệm cho hành động của chính mình.

3. Kỹ năng xã hội

Có khả năng tương tác tốt với người khác là một yếu tố quan trọng khác của thông minh cảm xúc. Thấu hiểu cảm xúc không chỉ là hiểu được cảm xúc của chính mình hay cảm xúc của người khác không thôi mà bạn còn cần phải ứng dụng điều này vào trong những tương tác và giao tiếp hàng ngày.

Trong môi trường làm việc chuyên nghiệp, các nhà quản lý được hưởng nhiều lợi ích từ việc có khả năng xây dựng mối quan hệ và sự kết nối với nhân viên của mình. Người lao động cũng được lợi từ việc có khả năng phát triển mối quan hệ bền vững đối với lãnh đạo cũng như đồng nghiệp của mình. Các kỹ năng xã hội quan trọng bao gồm kỹ năng lắng nghe một cách chủ động, kỹ năng giao tiếp bằng lời nói, kỹ năng giao tiếp phi ngôn ngữ, khả năng lãnh đạo và tính thuyết phục.

4. Sự thấu cảm

Thấu cảm, hoặc khả năng thấu hiểu được cảm giác của người khác, là điều vô cùng quan trọng đối với trí tuệ cảm xúc. Nhưng thấu cảm còn hơn cả việc có thể nhận ra trạng thái cảm xúc của người khác.

Nó còn liên quan tới phản ứng của bạn đối với người khác dựa theo trạng thái cảm xúc của họ. Khi bạn cảm thấy ai đó đang buồn hay tuyệt vọng, bạn sẽ làm thế nào? Bạn sẽ thể hiện sự quan tâm lo lắng hơn, hay bạn sẽ là điểm tựa tinh thần cho họ.

Thấu cảm cũng cho phép bạn hiểu được các động lực mạnh mẽ thường ảnh hưởng đến các mối quan hệ xã hội, đặc biệt là tại nơi làm việc. Những người có năng lực này có thể cảm nhận được ai là người sở hữu quyền lực trong các mối quan hệ khác nhau, hiểu cách các sức mạnh này ảnh hưởng đến cảm xúc và hành vi và giải thích chính xác các tình huống khác nhau xoay quanh nguồn sức mạnh này.

5. Động lực

Động lực bên trong cũng đóng một vai trò then chốt quan trọng trong trí tuệ cảm xúc. Những người thông minh về mặt cảm xúc được tạo động lực không phải từ những thứ phần thường bên ngoài như danh tiếng, tiền bạc, sự công nhận và sự tán dương từ người khác.

Thay vào đó, họ có một niềm đam mê thỏa mãn các nhu cầu và mục tiêu bên trong của riêng họ. Họ tìm kiếm phần thưởng từ bên trong chính con người mình, trải nghiệm dòng chảy từ việc hoàn toàn đồng điệu với một hoạt động và theo đuổi những trải nghiệm đỉnh cao.

Những người này thường là những người có định hướng hành động. Họ đặt mục tiêu, tiêu chuẩn thành tích cao và luôn tìm cách để làm tốt hơn. Họ là người rất tận tâm và giỏi trong việc khởi xướng các hoạt động.

Nguồn:  https://www.verywellmind.com/components-of-emotional-intelligence-2795438

Dịch:  Beatrix

Biên tập: Tuấn Ngọc

(*) Bản quyền bài dịch thuộc về A Crazy Mind. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là “Nguồn: Acrazymind.vn”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

(**) Follow Facebook A Crazy Mind để đọc các bài dịch khác và cập nhật các bài viết mới hằng ngày và tham gia nhóm cộng đồng tự chữa lành của A Crazy Mind tại: https://www.facebook.com/groups/371004360098732/

(***) Trở thành Cộng tác viên để rèn luyện tư duy ngôn ngữ và đóng góp kiến thức cho cộng đồng tại https://bit.ly/2EiflcL