Làm thế nào để tìm được nhà trị liệu phù hợp với bạn?

Để trả lời những câu hỏi này, Brianne Patrice, giám đốc điều hành của Sad Girls Club (Câu lạc bộ Những cô gái U buồn), một tổ chức phi lợi nhuận dành riêng cho việc xóa bỏ định kiến về sức khỏe tâm thần và sự hạnh phúc trong cộng đồng Da đen và Da nâu, đã trao đổi với Taylor Blossom, nhà trị liệu sức khỏe tâm thần lâm sàng và bác sĩ tại tổ chức Well WildFlower (Đóa hoa dại Phi thường). Lời khuyên sau đây được phỏng theo cuộc thảo luận đó.

1. Nếu bạn là người da màu hoặc là thành viên của cộng đồng LGBTQIA+ hoặc một cộng đồng cụ thể khác, hãy cân nhắc về tầm quan trọng của việc tìm một nhà trị liệu tương đồng với kinh nghiệm sống 

Trong hầu hết trường hợp, bạn sẽ thúc đẩy mối quan hệ dễ dàng và nhanh chóng hơn với một người tương tự bạn. Tôi không nghĩ rằng việc tìm được một nhà trị liệu xuất sắc nhưng khác với bạn là điều bất khả thi, tuy nhiên việc trị liệu với một người giống bạn sẽ dễ dàng hơn, đặc biệt nếu đây là lần đầu tiên bạn hòa mình vào không gian đó.

Bạn cũng nên xem xét các vấn đề cụ thể của mình. Ví dụ, nếu bạn đi trị liệu bởi bạn cảm thấy rằng cuộc sống đang trở nên nặng nề và bạn đang cố gắng xử lý và tìm ra ý nghĩa của việc là một người Da đen, thì một nhà trị liệu Da đen có thể sẽ có lợi nhất.

Cá nhân tôi, là một phụ nữ da màu, tôi sẽ chỉ gặp một chuyên gia trị liệu da màu bởi tôi cho rằng trong thế giới quan của tôi tất cả những trải nghiệm đều được định hình bởi bối cảnh đó. Nhưng không phải ai cũng nghĩ vậy, do đó hãy cân nhắc các vấn đề của bạn và suy xét xem chúng ảnh hưởng đến bạn như thế nào.

2. Trong phiên trị liệu đầu tiên, hãy hỏi nhà trị liệu về phong cách của họ

Tôi rất hào hứng khi những khách hàng lần đầu hỏi về phác đồ trị liệu của tôi, về cơ bản nó thể hiện quan điểm của nhà trị liệu và cách họ cho rằng vấn đề được giải quyết tốt nhất. Có vài phác đồ trị liệu khác nhau – một số phác đồ phổ biến là phân tâm học, liệu pháp hành vi-nhận thức và liệu pháp nhân vị trọng tâm. 

Nhưng tôi biết khi mới bắt đầu trị liệu, tôi không có khái niệm phác đồ trị liệu là gì. Vì vậy, một cách khác mà bạn có thể tìm ra hướng tiếp cận của họ là hỏi họ: “Bạn thực hiện liệu pháp như thế nào?”

Hãy thẳng thắn với nhà trị liệu trong buổi gặp đầu tiên | Nguồn: Unplash

Câu trả lời của họ – cho dù về phác đồ trị liệu hay để trả lời câu hỏi “bạn thực hiện liệu pháp như thế nào” – sẽ cho bạn biết cách họ dự định làm việc với bạn. Ví dụ: tôi là một nhà trị liệu nhân vị trọng tâm, do đó trong thời gian tham vấn, tôi sẽ muốn nói về tất cả các khía cạnh trong cuộc sống của bạn. Đó là kế hoạch điều trị của tôi để giải quyết tất cả về bạn, một cách toàn diện.

Trong khi đó, một nhà trị liệu hành vi-nhận thức sẽ hỏi bạn về những suy nghĩ của bạn và những hành vi đi kèm với chúng, còn một nhà trị liệu phân tâm muốn khám phá cách bạn trưởng thành và cảm giác của bạn đang ảnh hưởng đến bạn như thế nào lúc này.Nếu bạn bắt đầu trị liệu với ý định rõ ràng về những gì bạn muốn cải thiện về bản thân, bạn sẽ muốn có một phong cách phù hợp với điều đó. Trong trường hợp này, việc nghiên cứu về các phác đồ trước đó thật sự có giá trị. Nhưng nếu bạn không chắc chắn về những gì bạn muốn khám phá, bạn có thể thấy rằng các phác đồ hoặc phong cách khác nhau có thể hiệu quả với bạn.

Ngoài ra, hãy hỏi bác sĩ trị liệu của bạn về kiểu của các bài tập thực hành tâm lý tại nhà mà họ thường kê cho khách hàng và những hoạt động họ thích làm trong phiên trị liệu của họ. Nhiều nhà trị liệu không chỉ nói chuyện – họ còn thường kết hợp liệu pháp nghệ thuật, liệu pháp vận động, âm thanh, chữa lành hoặc thiền định.

3. Và kỳ vọng vào việc được tham vấn về những trải nghiệm trước đây của bạn với trị liệu

Một trong những câu hỏi đầu tiên mà nhà trị liệu sẽ hỏi khi gặp khách hàng mới là: “Bạn đã từng đi trị liệu chưa?” Nếu câu trả lời của bạn là có, câu hỏi tiếp theo của họ thường là: “Điều gì hiệu quả với bạn và điều gì không hiệu quả?” Và nếu câu trả lời của bạn là không, câu hỏi tiếp theo sẽ là, “Bạn nghĩ mục tiêu của bạn là gì trong quá trình này?”

Vì vậy, trước khi bắt đầu phiên điều trị đầu tiên, hãy nghĩ xem bạn sẽ trả lời như thế nào vì cách bạn trả lời những câu hỏi này sẽ vô cùng hữu ích – cho cả bạn và bác sĩ trị liệu của bạn.

4. Nếu bạn chưa từng gặp nhà trị liệu trước đây, thì đây là cách để tìm ra mẫu người phù hợp với bạn

Một cách để đánh giá xem họ có phù hợp với bạn hay không là nghĩ về người mà bạn thường xin giúp đỡ trong cuộc sống – cho dù đó là anh chị em, cha mẹ hay bạn bè thân thiết. Những mối quan hệ đó thì sao và bằng cách nào họ có thể giúp đỡ được cho bạn?

Hãy nghĩ về người mà bạn thường chia sẻ với họ trong cuộc sống | Nguồn: Unplash

Một số người chỉ cần trút giận, có những người muốn phản hồi, những người khác muốn công cụ và biết những gì họ có thể làm tiếp theo, và một vài người muốn kết hợp cả hai. Nếu bạn đã biết điều gì hữu ích cho mình, thì bạn có thể biết mình đang tìm kiếm liệu pháp nào.

Hãy nhớ rằng liệu trình tâm lý tiêu tốn 100% thời gian của bạn. Nhà trị liệu của bạn không nên có chương trình làm việc của riêng họ. Họ không nên có bất cứ thứ gì ngoài bản thân và nguồn nhân lực nội bộ của họ cùng xuất hiện và phản hồi những gì bạn đang đưa ra.

5. Hãy cho bản thân sáu phiên tham vấn để xem liệu họ có phù hợp với bạn không

Ở Mỹ, sáu phiên trị liệu thường là khoảng thời gian tối thiểu để các nhà trị liệu đưa ra chẩn đoán (điều họ cần làm để những buổi trị liệu này được chi trả bởi bảo hiểm y tế). Nhưng ngay cả khi bác sĩ trị liệu của bạn không được bảo hiểm, thì sáu tuần vẫn là một khoảng thời gian phù hợp để dành ra với họ.   

Tại sao? Đó là bởi chúng ta không ngừng phát triển như mọi người. Ở phiên đầu tiên của bạn, dẫu cho bạn dễ bị tổn thương, bạn thường sẽ hiện diện với phiên bản tốt nhất của mình. Nói cách khác, nhà trị liệu sẽ đóng vai trò giáo viên và bạn sẽ ở vị trí học sinh, cố gắng trở thành học sinh giỏi nhất có thể. Mặc dù bạn có thể không cố ý thực thi vai trò đó, nhưng đó là điều mà hầu hết chúng ta được đồng hóa vô thức.

Trong sáu phiên trị liệu, nhà trị liệu có thể quan sát sự dao động của bạn. Họ sẽ nhận được thêm thông tin về cách bạn xử lý các vấn đề bên ngoài quá trình trị liệu và trong đời sống thực, điều này có thể cung cấp cho họ sự thấu hiểu sâu sắc về kế hoạch điều trị phù hợp. Và khi nói đến kế hoạch điều trị, tôi không có ý gì đó trang trọng như “Chúng ta sẽ trao đổi về X trong X tuần và sau đó thực hiện Y.” Ý tôi là cách chúng ta sẽ giải quyết bất cứ vấn đề nào xuất hiện.

Dưới góc độ một nhà trị liệu, với một số khách hàng, bạn sẽ dễ dàng nhận ra đích đến sớm hơn. Một số người tỏ ra sẵn sàng bắt tay vào trị liệu hơn những người khác; họ đã có sẵn câu hỏi và các phạm vi để khám phá. Những người khác thì nói: “Tôi đến đây vì tôi cảm thấy mình nên như vậy, nhưng tôi không biết mình đang tìm kiếm điều gì”. Không phải chỉ có một hướng đi đúng, vì vậy tôi nghĩ việc thử nghiệm cùng nhau trong sáu tuần nên trở thành một tiêu chuẩn. Điều này cũng nói rằng, nếu bạn cảm thấy họ hoàn toàn không phù hợp với bạn, việc bạn dừng trị liệu sớm hơn kế hoạch là thỏa đáng.

6. Sáu phiên trị liệu của bạn đã kết thúc và nhà trị liệu không phù hợp với bạn – hãy thẳng thắn

Hãy biến sự ra đi của bạn tương tự như cách bạn kết thúc bất kỳ mối quan hệ nào khác trong cuộc đời mình – một cách tôn trọng và minh bạch. Trong phiên trị liệu cuối cùng, ba điều hàng đầu bạn nên chia sẻ là 1) điều gì không hiệu quả với bạn; 2) tại sao bạn cảm thấy bây giờ là lúc để bạn chấm dứt trị liệu với họ; 3) và điều bạn nghĩ nhà trị liệu có thể cải thiện. Vì họ là người sẽ gặp những khách hàng khác, bạn muốn giúp họ giúp người tiếp theo sẽ đến với họ.

Cố gắng không cắt đứt liên lạc với bác sĩ trị liệu của bạn. Nếu tôi gặp bạn hàng tuần trong sáu tuần, tôi sẽ lo lắng về sức khỏe tinh thần của bạn nếu bạn đột ngột biến mất.

Hãy giữ liên lạc với bác sĩ tâm lí dù bạn có rời đi | Nguồn: Unplash

Đúng vậy, sẽ rất khó xử khi đưa ra những lời phê bình cho họ, nhưng nếu bạn không thể mô tả sự lúng túng đó trong quá trình trị liệu – vốn là không gian an toàn để bạn làm điều đó – bạn sẽ làm điều đó như thế nào trong các phần khác của cuộc đời mình?

7. Khi bạn tìm được nhà trị liệu phù hợp…

Lời khuyên tiên quyết của tôi là cho phép liệu pháp hoạt động như một không gian kiểu mẫu cho phần còn lại của cuộc đời bạn. Đó là không gian của bạn, vì vậy hãy cá nhân hóa nó. Đó là thời gian và địa điểm duy nhất bạn có thể yếu đuối và mở lòng như bạn muốn, mà không gây hậu quả. Vì vậy, hãy sử dụng nó để thử nghiệm với một vài trong số điều gây khó chịu cho bạn ngoài đời thực.



Bài đăng này là một phần của loạt bài “Làm thế nào để trở thành một con người tốt hơn” của TED, mỗi bài đều chứa một lời khuyên hữu ích từ những người trong cộng đồng TED, xem thêm tại đây.

------------

Dịch bởi: Cecile

Biên tập: Phoebe Trịnh

Ảnh: unplash.com

Tham khảo: Patrice, B., & Blossom, T. (2021). How to find the right therapist for you. ideas.ted.com. Retrieved 20 September 2021

Available at: <https://ideas.ted.com/how-to-find-the-right-therapist-for-you/>

------------