Não Bộ Con Người – Vì Sao Chúng Ta Tự Đi Đến Diệt Vong

Nếu có một ngày nhân loại tự xóa sổ chính mình, người ngoài hành tinh và những tổ tiên của chúng ta sẽ nhìn xuống hành tinh hoang tàn này và tự hỏi rằng chuyện gì đã xảy với giống loài tinh khôn vậy. Câu trả lời có thể sẽ như thế này:

Nguyên nhân gốc rễ làm xóa sạch dấu vết của con người không xuất phát từ một thảm hoạ, mâu thuẫn hay sự huỷ diệt nào nhất định; vấn đề đầu tiên sẽ nằm ở cấu trúc não bộ con người.

Nó sẽ được nhớ đến vì, một phần do quá ấn tượng, là một công cụ chứa hơn một trăm tỷ neuron có khả năng tính toán và kết hợp phi thường. Người ngoài hành tinh sẽ lưu ý lại rằng các nhà khoa học thần kinh gọi một phần của tâm trí, nơi mà những ý nghĩ kỳ ảo nhất được hé mở, là vỏ não – đối với các loài vật khác, phần này của con người lớn hơn rất nhiều lần. Đó là lý do tại sao bản nhạc “The Magic Flute” (tạm dịch: Ống sáo Thần), tiểu thuyết “Anna Karenina”, máy bay chở khách siêu thanh Concorde và nền văn minh ra đời.

Tuy vậy, người bạn ngoại tinh của chúng ta cũng sẽ chú ý tới một bộ phận khác trong não bộ của loài người. Theo lý thuyết ba não, có một thứ ảnh hưởng lớn đến con người nhưng lại không gây ấn tượng nhiều, đó chính là bộ não bò sát – một bộ phận bị thôi thúc mãnh liệt bởi những ham muốn bản năng – và còn nhiều điểm chung khác có thể tìm thấy ở linh cẩu hay những loài gặm nhấm khác.

Bởi chính vì não bò sát này mà loài người tinh khôn đã phạm phải ba sai lầm chết người:

• Thứ nhất, tính bầy đàn: Con người vẫn luôn sẵn sàng hình thành những mối thù hằn bạo lực với ngoại bang và thể hiện những khuynh hướng tàn sát người lạ mặt. Họ không bao giờ có thể thực sự thấy được nhân tính của mọi thành viên trong chính nhóm của mình.
• Thứ hai, người tinh khôn thiên về suy nghĩ ngắn hạn. Ngay cả khi phải giải quyết các dữ kiện, họ chỉ có thể hình dung ra tương lai gần, nhiều nhất là vài năm, và coi giai đoạn lâu dài là viển vông và không thực tế. Những sự bốc đồng nhất thời không được kiểm soát đã dẫn đến sự suy tàn của từng cá thể và tương lai của cả tập thể.
• Cuối cùng, người tinh khôn đặc biệt ưa thích mơ mộng. Mặc dù có khả năng đạt được thành tựu trí tuệ to lớn, tâm trí của họ ghét phải tự mình suy ngẫm, cũng không thể chịu đựng được những ý tưởng của mình phải thông qua sự kiểm tra về tính logic; họ thích hành động hơn suy nghĩ và ưa mơ mộng hơn lên kế hoạch. Chính họ phát minh ra những phương pháp khoa học, nhưng – trong đa số các trường hợp – lại chọn không sử dụng nó. Họ khao khát đến mê muội sự phân tâm và ảo giác. Họ không muốn hiểu chính bản thân mình.

Qua nhiều thế hệ, ba khiếm khuyết này ít nhiều vẫn còn tồn tại. Một số tổ chức đã được thành lập để làm kìm hãm chúng: luật pháp, chính phủ tốt, nền giáo dục đầy đủ, khoa học tiên tiến. Theo một cách nào đó, việc này cũng có hiệu quả. Con người quét sạch từng tầng lớp của đồng loại, nhưng lại không động chạm gì đến cả giống loài. Điều gây ra sự hủy diệt cuối cùng là sức mạnh đang gia tăng không giới hạn của vỏ não. Công cụ hùng mạnh này cuối cùng đã có thể bắt được lửa, điều khiển các nguyên tố và mang lại cho người tinh khôn thứ sức mạnh thần thánh hùng bá trên hành tinh – trong khi tổng thể các loài động vật vẫn hoạt động với phản xạ bình tĩnh và nhẹ nhàng như một con linh cẩu. Cái giá phải trả cho những sai lầm của loài người ngày càng đắt hơn, sức mạnh của giống loài này trở nên không thể kiểm soát được nữa, trong khi trí tuệ của con người vẫn đứt quãng và mong manh. Cuối cùng, loài người có thể vượt quá khả năng tự kiểm soát; và trở thành một loài gặm nhấm vũ trang bằng hạt nhân.

Nhưng có một thứ có thể kéo con người ra khỏi vũng bùn này: tình yêu và ba biến thể của nó chính là cứu tinh của loài người:

• Thứ nhất, tình yêu cho kẻ xa lạ: khả năng nhìn nhận người khác như chính bản thân mình và xứng đáng nhận được lòng khoan dung và sự nhân từ không hơn kém ai.
• Thứ hai, tình yêu cho những cá thể chưa ra đời: đó là sự quan tâm dành cho cả những con người chưa tồn tại và cho cả những người không hề biết sự ích kỷ trong hiện tại của mình đang tạo ra sinh mệnh cho những ai.
• Thứ ba, tình yêu cho sự thật: đó là sức mạnh phản kháng lại ảo mộng và dối trá, và chống lại tất cả những thứ gây khó chịu.

Chúng ta không cần phải là người ngoài hành tinh của tương lai để hiểu tất cả điều này. Chúng ta giờ đây có thể thấy kịch bản thảm họa quá rõ ràng rồi. Số phận của nền văn minh nhân loại cuối cùng không nằm trong các tòa án luật pháp, hay tại thùng phiếu hoặc trong đầu não chính phủ. Nó nằm ở khả năng làm chủ những sự thôi thúc ngắn hạn, ích kỷ và bạo lực nhất của chúng ta, và nó luôn có mặt trong các nếp gấp dày đặc chất hữu cơ giữa hai tai của chúng ta; nó nằm trong việc quyết liệt học cách bù đắp cho cấu trúc còn thiếu sót của tâm trí chúng ta.

A Crazy Mind là một dự án phi lợi nhuận với hơn 100 cộng tác viên trên khắp cả nước. Với mục tiêu đem lại và nâng cao kiến thức tâm lý tới cộng đồng, chúng tôi mong nhận được sự ủng hộ và đóng góp của các bạn. Các quý độc giả có thể donate cho A Crazy Mind tại đây: http://acrazymind.vn/donate/ . Xin cảm ơn!

Nguồn: Why Humanity Destroyed Itself

Dịch: Irene

Biên tập: #Zealous

(*) Bản quyền bài dịch thuộc về A Crazy Mind. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là “Nguồn: Acrazymind.vn”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

(**) Follow Facebook A Crazy Mind để đọc các bài dịch khác và cập nhật các bài viết mới hằng ngày và tham gia nhóm cộng đồng tự chữa lành của A Crazy Mind tại: https://www.facebook.com/groups/371004360098732/

(***) Trở thành Cộng tác viên để rèn luyện tư duy ngôn ngữ và đóng góp kiến thức cho cộng đồng tại https://bit.ly/2EiflcL