“Sức Tàn Lực Kiệt”: Bạn Đã Bao Giờ Rơi Vào Tình Trạng Này Chưa?

Bạn cảm thấy bản thân đang dần cạn kiệt năng lượng? Hãy đọc hết bài viết này và khám phá những dấu hiệu của tình trạng kiệt sức trước khi quá muộn nhé!

“Suy kiệt sức lực” (hay “Burnout”) là một trong những mối đe dọa trên con đường sự nghiệp mà những người thành đạt cần đặc biệt lưu ý; thế nhưng, buồn thay, với ý nghĩ “tôi có thể làm mọi thứ”, những người này lại ít khi nhận biết được mối đe dọa ấy đang đến. Những người thành đạt thường rất đam mê với những việc họ làm, họ có xu hướng bỏ qua sự thật rằng mình đang làm việc quá nhiều giờ, gánh một khối lượng công việc quá lớn, và tự đặt một áp lực khổng lồ trên vai để trở nên xuất sắc – tất cả những điều này đều góp phần gây ra trạng thái kiệt sức ở họ.

Vậy, “Kiệt sức” (hay “Burnout”) là gì?

“Kiệt sức” là một trạng thái căng thẳng lâu ngày dẫn đến:

• Mệt mỏi về mặt thể chất lẫn tinh thần 
• Hoài nghi và tách biệt
• Cảm giác thiếu năng suất và thiếu thành tích

Khi năng lượng của bản thân hoàn toàn cạn kiệt, bạn sẽ không thể hoạt động hiệu quả ở mức độ cá nhân hay chuyên nghiệp nữa. Tuy nhiên, “Burnout” thường không xảy ra đột ngột. Bạn không thức dậy vào một buổi sáng và ngay lập tức trở nên kiệt quệ. Bản chất của nó thường âm ỉ hơn rất nhiều, nó len lỏi vào từng ngóc ngách trong chúng ta theo thời gian như một vết rò rỉ chầm chậm, khiến ta khó mà nhận ra. Dù vậy, cơ thể và trí óc của chúng ta sẽ gửi đến một số cảnh báo mà nếu để ý kĩ một chút, bạn có thể nhận ra chúng trước khi quá muộn.

Đâu là những dấu hiệu của “Burnout”?

Mỗi trạng thái trong số ba trạng thái được mô tả ở trên được đặc trưng bởi các dấu hiệu và triệu chứng nhất định (mặc dù có sự chồng chéo ở một số trạng thái). Những dấu hiệu và triệu chứng này tồn tại theo một chuỗi liên tục. Nói cách khác, stress (căng thẳng) và burnout (kiệt sức) chỉ khác nhau về mặt mức độ, có nghĩa là khi bạn phát hiện ra các dấu hiệu càng sớm, bạn có thể phòng tránh việc bị burnout tốt hơn (trong trường hợp bạn làm gì đó để giải quyết các triệu chứng khi bạn nhận ra chúng).

Dấu hiệu của sự mệt mỏi về thể chất lẫn tinh thần:

1. Mệt mỏi lâu ngày. Ở những giai đoạn đầu, cảm giác thiếu năng lượng và mệt mỏi thường xuyên bao phủ lấy bạn. Dần dần, bạn bắt đầu trở nên cạn kiệt hoàn toàn về thể chất lẫn tinh thần, thậm chí có thể cảm thấy mất hào hứng với những điều diễn ra phía trước.
2. Mất ngủ. Trong những giai đoạn đầu, bạn có thể khó ngủ hoặc chỉ có thể ngủ một hoặc hai đêm trong tuần. Ở các giai đoạn sau này, mất ngủ có thể trở thành một thử thách dai dẳng hàng đêm; bạn càng kiệt sức, bạn càng khó có được một giấc ngủ trọn vẹn.
3. Suy giảm trí nhớ, mất khả năng tập trung chú ý. Thiếu tập trung và hay quên là những dấu hiệu ban đầu. Sau này, những vấn đề ấy có thể ảnh hưởng đến mức bạn không thể hoàn thành công việc của mình, dẫn đến tình trạng quá tải.
4. Các triệu chứng cơ thể. Bao gồm đau tức ngực, tim đập nhanh, khó thở, rối loạn tiêu hóa, chóng mặt, ngất xỉu và/hoặc đau đầu (tất cả các triệu chứng này nên được đánh giá trên phương diện y học).
5. Đau ốm liên tục. Việc cơ thể bị kiệt quệ sẽ dẫn đến tình trạng hệ miễn dịch trở nên suy yếu, khiến bạn dễ bị xâm nhập hơn bởi nhiễm trùng, cảm lạnh, cảm cúm, và các vấn đề khác liên quan đến khả năng miễn dịch.
6. Chán ăn. Trong giai đoạn đầu, bạn có thể không cảm thấy đói và bỏ vài bữa ăn. Thời gian sau đó, cảm giác muốn ăn có thể mất hẳn đi và bạn bắt đầu sụt cân trầm trọng.
7. Lo âu. Ban đầu, bạn có thể trải qua các triệu chứng căng thẳng nhẹ, lo lắng và bực dọc. Khi cơn kiệt quệ bắt đầu lớn dần, sự lo âu có thể trở nên nghiêm trọng hơn, cản trở khả năng làm việc hiệu quả và gây ra nhiều rắc rối cho cuộc sống riêng của bạn.
8. Trầm cảm. Trong giai đoạn đầu, bạn có thể cảm thấy thoáng buồn và đôi khi là tuyệt vọng; cảm giác tội lỗi và vô dụng xâm chiếm lấy toàn bộ con người bạn. Bước đến giai đoạn tồi tệ nhất, bạn có thể cảm thấy bị mắc kẹt và trầm cảm dữ dội với suy nghĩ rằng sẽ tốt hơn nếu không có bạn trên cuộc đời này. (Nếu cơn trầm cảm của bạn đã đạt đến mức độ này, bạn cần tìm đến sự tư vấn chuyên môn ngay lập tức).
9. Tức giận. Điều này có thể được thể hiện ban đầu dưới dạng thái độ căng thẳng và cáu kỉnh với người khác. Dần dần sau đó, nó có thể chuyển sang những cơn bùng nổ và mâu thuẫn nghiêm trọng trong gia đình hoặc ở nơi làm việc. (Nếu sự giận dữ của bạn đạt đến mức độ khiến bạn có những suy nghĩ hay hành động bạo lực gây tổn thương đến gia đình và đồng nghiệp, bạn cần tìm đến sự hỗ trợ của chuyên gia tâm lý càng sớm càng tốt).

Dấu hiệu của sự hoài nghi và tách biệt:

1. Mất hứng thú. Lúc đầu, cảm giác mất hứng thú diễn ra có vẻ rất nhẹ nhàng, như là cảm giác không muốn đi làm hoặc muốn được về sớm. Nếu không được can thiệp sớm, sự tụt hứng có thể lan rộng ra mọi mặt trong cuộc sống của bạn, bao gồm cả thời gian bạn dành cho gia đình và bạn bè. Ở nơi làm việc, bạn cố tìm cách né tránh các dự án và chạy trốn khỏi công việc nói chung.
2. Bi quan. Ban đầu, bi quan thể hiện ra dưới hình thức những lời nói tiêu cực với bản thân và/hoặc thái độ nhìn mọi việc dưới góc nhìn tiêu cực thay vì tích cực. Tồi tệ nhất là khi bi quan bắt đầu lớn dần, chuyển từ việc bạn cảm nhận như thế nào về bản thân sang mất niềm tin vào bạn bè, đồng nghiệp và cảm giác bạn không còn có thể tin tưởng ai được nữa.
3. Tự cô lập. Trong giai đoạn đầu, điều này trông có vẻ như sự khước từ nhẹ đối với việc tiếp xúc xã hội (chẳng hạn như việc không muốn ra ngoài ăn trưa; đóng cửa phòng nhiều lúc để tách biệt mọi người bên ngoài). Ở giai đoạn sau, bạn có thể cảm thấy tức giận khi ai đó cố nói chuyện với bạn, hoặc cố tình đến sớm và về trễ để tránh giao tiếp với mọi người.
4. Tách biệt. Tách biệt là cảm giác phổ biến diễn ra do bị mất kết nối với người khác hoặc với môi trường xung quanh. Nó có thể xảy ra dưới dạng các hành vi được mô tả ở trên, dẫn đến tình trạng chối bỏ công việc và những trách nhiệm khác của bản thân, về mặt thể chất lẫn tinh thần. Bạn có thể thường xuyên xin nghỉ phép vì lý do bị bệnh, ngừng trả lời tin nhắn và email, hoặc thường xuyên đi trễ.

Dấu hiệu của thiếu hiệu quả và thiếu thành tích:

1. Cảm giác thờ ơ và tuyệt vọng. Điều này được mô tả tương tự như hai triệu chứng trầm cảm và bi quan ở trên. Nó khiến ta có cảm giác rằng không có điều gì là đúng đắn và đáng quan tâm. Khi triệu chứng bắt đầu nặng hơn, những cảm giác này có thể trở nên tê liệt, khiến bạn đôi lúc phải tự hỏi liệu làm điều đó có ý nghĩa gì.
2. Thường xuyên cáu gắt. Cáu gắt thường bắt nguồn từ cảm giác không hiệu quả, không quan trọng, vô dụng và cảm giác bản thân mình làm việc không còn năng nổ như trước đây. Trong giai đoạn đầu, điều này có thể gây trở ngại các mối quan hệ công việc và cá nhân. Ở giai đoạn tệ nhất, nó có thể phá hủy các mối quan hệ và sự nghiệp của bạn.
3. Làm việc thiếu năng suất và hiệu suất kém. Dù có làm việc hàng giờ đồng hồ, sự căng thẳng kéo dài có thể khiến bạn làm việc thiếu năng suất hơn trước đây, dẫn đến việc bỏ dở các dự án và kéo dài hơn nữa danh sách các việc cần làm. Đôi khi, bạn cảm thấy có cố gắng bao nhiêu cũng không thể hoàn thành được hết số công việc chất đống này.

Thật tuyệt nếu bạn đang không trải qua bất cứ vấn đề nào được nêu trên. Tuy nhiên, bạn cần ghi nhớ những dấu hiệu cảnh báo này, hãy nhớ rằng burnout là một “thứ xảo quyệt” có thể lẻn vào gây cản trở cho cuộc sống bận rộn của bạn.

Nếu bạn đang trải qua một vấn đề nào đó như trên, điều này nên được xem như hồi chuông cảnh báo rằng bạn đang đi trên một hành trình nguy hiểm. Hãy dành chút thời gian xem xét một cách chân thật mức độ căng thẳng trong cuộc sống của bạn và tìm cách giảm bớt chúng trước khi quá muộn. “Kiệt quệ” không như một cơn cảm cúm; nó không rời đi sau vài tuần nếu bạn không thay đổi cách sống của mình. Và dù có vẻ khó khăn nhưng đó vẫn là cách giải quyết thông minh nhất, bởi một thay đổi nhỏ ngay từ bây giờ sẽ giúp bạn tiếp tục cuộc đua với nhiều khí thế hơn và đưa bạn đến vạch đích mà mình mong muốn.

Dịch: Emma

Biên tập: Catthi

Nguồn ảnh: Internet

Nguồn bài viết:  https://www.psychologytoday.com/us/blog/high-octane-women/201311/the-tell-tale-signs-burnout-do-you-have-them

A Crazy Mind là một dự án phi lợi nhuận với hơn 100 cộng tác viên trên khắp cả nước. Với mục tiêu đem lại và nâng cao kiến thức tâm lý tới cộng đồng, chúng tôi mong nhận được sự ủng hộ và đóng góp của các bạn. Các quý độc giả có thể donate cho A Crazy Mind tại đây: http://acrazymind.vn/donate/ . Xin cảm ơn!

(*) Bản quyền bài dịch thuộc về A Crazy Mind. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là “Nguồn: Acrazymind.vn”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

(**) Follow Facebook A Crazy Mind để đọc các bài dịch khác và cập nhật các bài viết mới hằng ngày và tham gia nhóm cộng đồng tự chữa lành của A Crazy Mind tại: https://www.facebook.com/groups/371004360098732/(***) Trở thành Cộng tác viên để rèn luyện tư duy ngôn ngữ và đóng góp kiến thức cho cộng đồng tại https://bit.ly/2EiflcL