Trầm Cảm: Tại Sao Người Ta Im Lặng Và Che Giấu?

Điều gì có thể là nguồn gốc hợp lí của việc che dấu trầm cảm một cách hoàn hảo (Perfectly Hidden Depression -PHD)? Làm thế nào để một cuộc sống tuyệt vời, khi mà cốt lõi của nó là sự trống rỗng?

Tôi đã học được câu trả lời cho những câu hỏi này từ việc nói chuyện với các tình nguyện viên, những người đã để kể cho tôi nghe những câu chuyện cá nhân của họ. Và tôi đã học được từ các bệnh nhân PHD của chính mình, những người luôn mong muốn những người khác được giúp đỡ như cách mà họ đã nhận được.

Mỗi người nói với tôi, với một giọng nói trầm tĩnh nhưng đầy quyết tâm, “Làm ơn, hãy chia sẻ câu chuyện của tôi. Bởi vì tôi không muốn ai khác sống cuộc sống mà tôi đã từng –  bị đè nặng bởi sự xấu hổ liên miên và nỗi sợ hãi mãnh liệt về việc bị phát hiện. Bạn bị nhấn chìm với nỗi sợ rằng tất cả mọi thứ bạn đã tạo ra một cách hoàn hảo có thể tổn thương chính bạn. Nơi đó thật sự rất tối tăm”.

Vì vậy, hãy nói về 9 con đường phổ biến – chiến lược phòng ngự nhằm duy trì cảm xúc vô hình và bất khả chiến bại, thông qua việc tạo ra một cuộc sống có vẻ ngoài hoàn hảo. Bạn có thể tìm thấy chính mình ở đây.

1. Bạn bị tổn thương từ việc bị lạm dụng thể chất hoặc tình dục.

 Những tổn thương từ việc trở thành mục tiêu của lạm dụng tình dục hoặc bạo lực có thể khiến bạn im lặng. Đặc biệt nếu bạn bị buộc phải im lặng và giữ kín bí mật đen tối của gia đình. Cuộc sống của bạn nằm ngoài tầm kiểm soát của bạn. Bạn không an toàn khi còn nhỏ (hoặc ngay bây giờ là một người trưởng thành, bạn vẫn không an toàn). Vì vậy, việc kiểm soát đã trở nên quan trọng đối với cách sống của bạn, và bạn đã giữ im lặng bởi vì bạn cảm thấy xấu hổ vì bạn mất mát bạn gặp phải. Bạn mang nỗi đau và cảm giác tội lỗi mà bạn không thể tưởng tượng được tiếp tục sống. Nhưng khi bạn nuôi dạy con cái của mình về an toàn,bạn có thể bị choáng ngợp vì gặp lại nỗi đau đó một cách vô thức.

2. Bạn phải tự bảo vệ bản thân khỏi bạo lực hoặc sự bỏ bê của cha mẹ do họ lạm dụng chất gây nghiện.

 Bạn đã học được cách cảnh giác, và giữ cảm xúc phụ thuộc hoàn toàn với chính mình, bởi vì việc bày tỏ chúng đến những người được cho là nuôi dưỡng và bảo vệ bạn là điều không an toàn. Bạn có thể đã cống hiến hết mình cho trường học hoặc các hoạt động thể thao, hoặc công việc- bất cứ điều gì để giữ bạn xa nhà. Bạn có thể đã làm bất cứ điều gì có thể để trở nên vô hình với cha mẹ để bảo vệ bản thân khỏi sự độc hại của họ, không bao giờ  muốn gây chú ý để thu hút sự chú ý của họ. Bây giờ đã là một người trưởng thành, bạn vẫn thận trọng, trông như thể bạn đang làm “tốt” nhưng luôn chờ đợi người khác thất vọng.

3. Bạn bị coi thường về mặt cảm xúc và phải chứng minh giá trị của mình bằng mọi giá.

Bạn bị cho là sẽ không đạt được bất cứ điều gì, hoặc bạn quá nhạy cảm- một kẻ khóc nhè, hay than vãn. Những từ đó có thể khắc sâu trong tâm trí bạn trong một thời gian dài; bạn đã bị ám ảnh bởi việc chứng minh cho những kẻ bắt nạt, phụ huynh, giáo viên hoặc huấn luyện viên, là họ đã sai. Bạn đã bị trêu chọc và tẩy chay. Vì vậy, bạn tránh thừa nhận những khuyết điểm của bản thân như bệnh một căn bệnh truyền nhiễm. Và quyết tâm của bạn là phải đứng đầu.

.

4. Bạn chưa bao giờ có một tuổi thơ và có vai trò “người lớn giả mạo” trong gia đình.

Công việc của bạn là chăm sóc những người khác trong gia đình của bạn. Có lẽ một hoặc cả hai cha mẹ của bạn bị bệnh tâm thần hoặc thể chất hoặc không hành động như một người trưởng thành. Bạn phải  chăm sóc anh chị em. Có thể bạn là người con lớn nhất, hoặc có thể bạn chỉ đơn giản là người có trách nhiệm nhất. Bạn chắc chắn rằng những người khác phải được ăn uống đầy đủ, làm bài tập về nhà của họ, và ngủ vào một giờ tốt. Bạn chắc chắn rằng cha mẹ đã uống thuốc của họ, hoặc bạn đón họ từ quán rượu vào ban đêm. Bạn đã trở thành một người đảm bảo rằng những nhiệm vụ cần thiết đã được hoàn thành và bạn giỏi về nó. Bạn bắt đầu che giấu sự cô đơn và cần sự an ủi của chính mình. Bạn phải ổn thôi, vì vậy bạn vẫn ổn.

5. Bạn là “ngôi sao” của gia đình.

Bạn đã được đánh giá cao vì thành công và nhận nhiều sự kỳ vọng. Sự do dự hoặc phạm sai lầm không được coi là quá trình học tập mà được coi là thất bại. Bạn được gắn mác là người thông minh, giỏi thể thao, là một người thành đạt: ” Cậu ấy có thể làm bất cứ điều gì cậu ấy đặt ra”, hoặc ” Vì bạn không gây ra bất kỳ vấn đề nào nên chúng tôi yêu bạn”. Vì vậy áp lực đối với bạn thực sự rất lớn.Và bạn đã tin rằng thế giới cũng mong đợi sự hoàn hảo, với mỗi thành tựu cần phải xuất sắc đứng hàng đầu. Bạn luôn thúc đẩy bản thân về phía trước. Những tổn thương, mâu thuẫn, thất bại là điều không thể chấp nhận được.

6. Bạn là đàn ông.

Bạn đã được dạy rằng là một người đàn ông thì không được tổn thương. Bạn lớn lên trong môi trường có nhiều định kiến về giới tính trong đó chủ nghĩa nam tính là cốt lõi. Do đó bạn phải sống thật mạnh mẽ như hình mẫu lí tưởng. Nếu bạn thể hiện khác đi thì sẽ bị chế giễu hoặc bị xem thường như một kẻ yếu đuối.

7. Không ai trong gia đình được phép thể hiện cảm xúc đau đớn dưới bất kỳ hình thức nào.

Không ai được thể hiện cảm xúc hay nói về nỗi đau của những mất mát thậm chí những điều đau đớn như cái chết, ly dị hoặc thất vọng. Bạn đã bị buộc phải nín khóc, bị trừng phạt khi thể hiện sự tức giận, và buộc phải trở về phòng nếu bạn trông buồn bã: “Đừng ra ngoài cho đến khi con bình tĩnh lại.” “Đừng phơi bày bộ mặt đáng xấu hổ của con cho người khác thấy.” Bạn chưa bao giờ được an ủi, cảm thông, hay giúp đỡ cho cảm giác bị tổn thương, mất mát, hoặc bối rối. Vì vậy, bạn trở nên im lặng. Bạn quyết định bạn sẽ trở thành người không cảm xúc. Bạn không cần sự cảm thông, an ủi nữa vì với bạn chúng không tồn tại. Rốt cuộc thì, có phải bạn luôn tìm cách nào tốt hơn để giải quyết vấn đề hơn là thừa nhận những cảm xúc không cần thiết?

8. Bạn đã từng hoặc đang cảm thấy phải có trách nhiệm với hạnh phúc hoặc sự đủ đầy của cha mẹ.

Cha mẹ bạn đã nói những câu như: “Ta không biết ta sẽ làm gì khi không có con.” “Không có ai hiểu ta như con.” Bạn cảm thấy như đó là công việc của bạn chỗ dựa cho cha mẹ, vì vậy bạn phải luôn luôn  không ngừng quan tâm.

Trách nhiệm không đáng có này được gọi là tình trạng mắc kẹt. Không có người con nào có khả năng mang lại sự thỏa mãn hay hài lòng tuyệt đối cho cha mẹ. Làm thế nào bạn có thể rời đi nếu công việc của bạn là làm cho cha mẹ hạnh phúc? Vì vậy, bạn có thể đã bị khóa trong vai trò đó, bạn chia sẻ những phần của bản thân để làm hài lòng phụ huynh, nhưng che giấu những mong muốn khác. Cuộc sống của bạn có thể trở thành một hỗn độn với đầy bí mật. Nếu bạn chuyển đến một thành phố khác hoặc nhận một công việc khiến bạn bận rộn, lúc bạn đi đối mặt với cảm xúc của chính mình bạn sẽ  cảm giác như thể bạn không trung thành hoặc bỏ rơi cha mẹ chỉ vì bạn đã lớn. Do đó, bạn cố gắng hơn để trở thành con trai hay con gái hoàn hảo, bởi vì cha mẹ bạn không thể cho phép bạn phát triển xa họ.

9. Văn hóa gia đình bạn đã và đang không ủng hộ việc cởi mở cảm xúc hoặc sự khác biệt.

Có rất nhiều sự khác biệt giữa các quốc gia và nền văn hóa trong cách hiểu và thể hiện cảm xúc. Vì vậy, theo bản sắc văn hóa hoặc tôn giáo của bạn, niềm tin và quy tắc và sự kỳ vọng mà bạn đã được dạy thật sự đã định hình sự thoải mái hoặc cho phép của bạn để thể hiện bất kỳ sự xấu hổ hoặc đau đớn nào bạn cảm thấy. Bạn bắt chước cách người lớn xung quanh cư xử: Đó là những gì trẻ em làm để cảm thấy gắn bó, được yêu thương và là một phần của gia đình.

Hoặc có lẽ bạn lớn lên trong một gia đình mà văn hóa không ủng hộ về  nhận thức giới tính, sở thích tôn giáo, đời sống tình dục của bạn, nói chung là về bạn. Bạn cảm thấy xấu hổ khi biết bạn khác với định kiến về những gì được mong đợi. Câu trả lời của bạn chỉ để che dấu thực tế của bên trong bạn. Nó thực sự quá nguy hiểm phải không? Những khác biệt văn hóa cần phải được tôn trọng và thấu hiểu. Tuy nhiên, khi mà bạn càng cố gắng hòa nhập với một nền văn hóa khuyến khích sự cởi mở về cảm xúc, hoặc hỗ trợ sự khác biệt cá nhân, nó lại có thể dễ dàng gây ra xung đột và các vấn đề.

Dịch: Apricot 100

Biên tập: Mai
Minh họa: Pinterest

Nguồn:  https://www.psychologytoday.

A Crazy Mind là một dự án phi lợi nhuận với hơn 100 cộng tác viên trên khắp cả nước. Với mục tiêu đem lại và nâng cao kiến thức tâm lý tới cộng đồng, chúng tôi mong nhận được sự ủng hộ và đóng góp của các bạn. Các quý độc giả có thể donate cho A Crazy Mind tại đây: http://acrazymind.vn/donate/ . Xin cảm ơn!

(*) Bản quyền bài dịch thuộc về A Crazy Mind. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là “Nguồn: Acrazymind.vn”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

(**) Follow Facebook A Crazy Mind để đọc các bài dịch khác và cập nhật các bài viết mới hằng ngày và tham gia nhóm cộng đồng tự chữa lành của A Crazy Mind tại: https://www.facebook.com/groups/371004360098732/

(***) Trở thành Cộng tác viên để rèn luyện tư duy ngôn ngữ và đóng góp kiến thức cho cộng đồng tại https://bit.ly/2EiflcL