Kiểu tính cách ảnh hưởng tới sức khoẻ của bạn như thế nào?

Liệu kiểu tính cách mà bạn có đang gây những tác động xấu cho sức khỏe của bạn hay nó thực sự giúp bạn sống lâu hơn? Tính cách của bạn là yếu tố cực kỳ quan trọng trong việc định hình hành vi và thói quen thường ngày, nên không có gì ngạc nhiên khi có sự liên kết giữa kiểu tính cách và sức khỏe của mỗi người. Tất cả mọi thứ, từ việc bạn đi khám sức khỏe thường xuyên cho đến cách mà bạn giải quyết những căng thẳng thường ngày, đều liên quan đến kiểu tính cách của bạn.

Những nhà tâm lý học, vật lý học và những nhà nghiên cứu từ lâu đã cố gắng tìm những mối liên kết giữa tính cách và sức khỏe về mặt thể chất trong mỗi con người. Trong suốt thời kỳ Hy Lạp cổ đại, Hippocrates và Galen đề xuất rằng có 4 kiểu hài hước (hoặc loại tính cách) và mỗi kiểu đều được liên kết tới tính mẫn cảm với một số căn bệnh về thể chất hoặc tinh thần.

Cho tới ngày hôm nay, chủ đề đó vẫn là một chủ đề thú vị và nhận được sự quan tâm. Những nghiên cứu cho thấy những đặc tính cá nhân có thể là một dấu hiệu dự báo của sức khỏe. Các nhà nghiên cứu thấy rằng tính cách đặc trưng của mỗi người, đã được biểu hiện qua giai đoạn thời thơ ấu, có liên quan tới sức khoẻ sau này và gắn liền với những dấu mốc sức khỏe quan trọng, bao gồm tuổi thọ. 

Vậy sức khỏe chịu sự ảnh hưởng của tính cách như thế nào? Cùng xem xét kỹ một vài loại tính cách phổ biến để khám phá những ảnh hưởng tới sức khoẻ có thể là gì.

LOẠI A

Loại tính cách A là loại kiểu mẫu điển hình, thường được thể hiện rõ nét qua các đặc điểm như hoạt bát, kiểm soát và cầu toàn. Những người biểu hiện các loại tính cách này của loại A thường có xu hướng trở nên cạnh tranh, không kiên nhẫn, khẩn trương, quyết đoán, và thậm chí là hiếu chiến. 

Người mang tính cách loại A thường được xem như là những người năng nổ nghiện công việc, sẽ làm bất cứ điều gì để lên vị trí cao nhất. Họ thường cảm thấy họ cần phải làm mình vượt trội hơn, trong cả công việc lẫn những mối quan hệ cá nhân. Điều đó có thể bắt nguồn từ những cảm nhận về giá trị của bản thân và những quan niệm về chính mình từ những thành tựu họ đã có được.

Kiểu tính cách này đã trở thành một chủ đề được quan tâm kể từ khi được mô tả lần đầu tiên vào những năm 1950 và nghiên cứu đã được liên kết với một số kết quả sức khỏe tiêu cực. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng có sự liên quan giữa kiểu tính cách Loại A với chứng tăng huyết áp, gia tăng căng thẳng trong công việc và sự cô lập với xã hội.

Các nghiên cứu trước đây cũng cho thấy rằng có mối liên hệ giữa kiểu tính cách Loại A và những căn bệnh về tim mạch, nhưng nghiên cứu tiếp theo đã khiến những phát hiện này trở nên phức tạp do không phát hiện được chính xác sự liên quan. Những người mang trong mình kiểu tính cách loại A thường có xu hướng thù địch nhiều hơn, một đặc điểm có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh tim.

Nghiên cứu ban đầu được tiến hành cách đây hơn 40 năm cho thấy những người có kiểu hình tính cách loại A có nguy cơ mắc bệnh mạch vành tăng gấp 7 lần. Nhưng nhiều nghiên cứu gần đây lại cho thấy nguyên nhân thực sự đằng sau sự gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim có thể liên quan đến sự tức giận và tính thù địch. Vì vậy, người đó có thể làm gì để giảm thiểu rủi ro sức khỏe của mình nếu có tính cách Loại A?

• Hiểu rõ những gì có thể thay đổi. Ngay cả khi biết được kiểu tính cách có liên quan đến việc gia tăng các vấn đề về sức khỏe, một số ý kiến cho rằng có thể có rất ít bệnh nhân và bác sĩ có thể làm để giảm thiểu những rủi ro này. Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng tính cách có thể thay đổi và ngay cả khi không thể thì cũng không nhất thiết phải thay đổi. Sẽ vẫn có những hướng dẫn mà người đó có thể thực hiện để giảm thiểu những hậu quả sức khỏe tiềm ẩn đối với kiểu tính cách của họ.

• Chú ý vào những đặc điểm tiêu cực. Nếu người mang trong mình kiểu tính cách loại A đang có xu hướng có một số đặc điểm tiêu cực nhiều hơn là tích cực, chẳng hạn như hay có triệu chứng căng thẳng, thái độ thù địch và cô lập xã hội, hãy khám phá những điều có thể làm để giảm nguy cơ phát triển bệnh tăng huyết áp và các vấn đề sức khỏe khác.

• Thực hành giải quyết và kiểm soát sự căng thẳng. Các kỹ thuật quản lý căng thẳng hiệu quả có thể giúp người có tính cách loại A học cách xử lý tốt hơn với căng thẳng trong cuộc sống hàng ngày. Học cách quản lý cảm giác tức giận và thù địch cũng có thể hữu ích. Và tìm cách cải thiện các kết nối xã hội của bạn có thể giúp cải thiện sức khỏe của bạn ở cả hiện tại và tương lai.

Nguồn ảnh: Hootsuite

Những người có xu hướng bình tĩnh và thoải mái hơn

Những người có tính cách thoải mái, thường được đặt là tính cách Loại B, những người này có xu hướng thoải mái và ung dung hơn nhiều so với những người thuộc loại A. Trái ngược với những người mang tính cách loại A, Loại B thường ít căng thẳng và ít tính cạnh tranh hơn.

Những cá nhân này có xu hướng tập trung vào việc thực hiện các nhiệm vụ bởi vì họ thích hơn là bị thúc đẩy bởi nhu cầu đạt được, giành chiến thắng hay cảm giác được thống trị. Nhưng điều đó không có nghĩa là Loại B không coi trọng thành tích. Họ làm việc đều đặn hướng tới mục tiêu của mình nhưng họ cũng tận hưởng quá trình này và luôn giảm thiểu những căng thẳng nếu họ không phải là người chiến thắng.

Những người có tính cách thuộc Loại B cũng có thể bị thu hút nhiều với những nghề nghiệp và sở thích cho họ sự thoải mái nhiều hơn và tập trung vào sự sáng tạo, chẳng hạn như trở thành một nghệ sĩ, nhà văn, diễn viên hoặc nhà trị liệu. Dù vậy, vẫn có những tác động về sức khỏe liên quan đến tính cách Loại B, và nếu bạn thuộc loại B:

• Duy trì trạng thái lành mạnh. Trở nên thoải mái có thể là cách tiếp cận đa cảm hơn đối với sức khỏe của bạn. Thư giãn có thể là điều tuyệt vời, nhưng đừng bỏ qua những thói quen lành mạnh.

• Tập trung vào những điều tích cực. Đối với loại B,đa số những dấu hiệu tính cách đều rất tốt. Nếu bạn có kiểu tính cách này, bạn có thể có ít nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe liên quan đến lo lắng. Bạn có xu hướng tận hưởng cuộc sống, đối phó với căng thẳng khá giỏi và có chất lượng cuộc sống tốt. Tất cả những yếu tố này có thể đang chỉ ra rằng bạn ít gặp phải những kết quả tiêu cực về sức khỏe có liên quan đến căng thẳng, tức giận và lo lắng.

Nguồn ảnh: The New Yorker

Những người làm hài lòng mọi người

Những người có kiểu tính cách "háo hức muốn làm mọi người hài lòng" có xu hướng dễ dãi, thụ động và phục tùng. Kiểu tính cách này có thể có những thăng trầm về sức khỏe. Một mặt, họ mong muốn làm hài lòng những người xung quanh một cách tự nhiên, nghĩa là họ có nhiều khả năng nghe theo chỉ định của bác sĩ hơn.

Do bản chất bị động của họ, những người cố gắng làm hài lòng người khác có thể có nhiều khả năng cảm thấy tuyệt vọng hoặc bất lực khi đối mặt với tình trạng sức khỏe tiêu cực.

Họ cũng có thể ít khi tìm kiếm sự giúp đỡ khi có điều gì đó không ổn với họ, vì họ cảm thấy rằng họ không muốn trở thành gánh nặng hoặc sự bất tiện cho ai. Khi đối mặt với một chẩn đoán sức khỏe, chỉ đơn giản là họ bỏ qua và cho rằng không có gì khác biệt cả. Vậy bạn có thể làm gì để bảo vệ sức khỏe của mình nếu bạn có xu hướng làm hài lòng mọi người?

• Tập trung vào nhu cầu của mình. Những người hay làm vui lòng tất cả mọi người đôi khi đặt hạnh phúc của chính họ ở cuối cùng. Tận tâm với người khác có thể là một đặc điểm tích cực, nhưng hãy nhớ dành thời gian cho sức khỏe của chính mình.

• Chủ động đối với sức khỏe của bản thân. Bạn có thể dễ dàng rơi vào suy nghĩ rằng sức khỏe của bạn không do bạn quyết định, nhưng kiểm soát cuộc sống nhiều hơn có thể giúp bạn nắm bắt được sức khỏe hiện tại và tương lai nhiều hơn. Thay vì tập trung vào những tác động bên ngoài ảnh hưởng đến sức khỏe, hãy chú ý đến những điều có thể thay đổi thông qua hành động của chính mình.

Những người lo xa

Nếu bạn có xu hướng dễ bị kích động, bạn có thể có những cảm giác mất mát, thất vọng và những căng thẳng khác qua những cảm xúc tiêu cực. Trước những thử thách nhỏ trong cuộc sống, có những cảm xúc mãnh liệt là điều thường thấy. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng đặc điểm này có thể là dấu hiệu dự báo cho nhiều triệu chứng rối loạn thể chất và tinh thần, bao gồm cả tuổi thọ.

Một đánh giá nghiên cứu cho thấy những người có tỷ lệ mắc chứng rối loạn thần kinh cao hơn và thấp hơn về các đặc điểm tính cách khác trong nhóm Big Five (hướng ngoại, dễ chịu, cởi mở, tận tâm), đặc biệt là những người có tính cách tận tâm thấp hơn, có xu hướng yếu hơn so với những người đồng nghiệp không có triệu chứng này của họ. những người bị rối loạn thần kinh cao cũng có thể dễ gặp các vấn đề sức khỏe thể chất như bệnh tim mạch, hội chứng ruột kích thích và hen suyễn.

Chứng rối loạn thần kinh có liên quan đến rối loạn lo âu tổng thể, trầm cảm, sang chấn tâm lý, rối loạn nhân cách chống đối xã hội và sử dụng chất kích thích.

Liệu có bất kỳ phương pháp nào có thể làm theo để giúp giảm thiểu những rủi ro sức khỏe có thể có của một người có tính cách dễ bị kích động hay không?

• Sử dụng các chiến lược phòng ngừa. Là một người lo xa có thể có những rủi ro về sức khỏe, nhưng mặt trái của việc hiểu rõ hơn về tính cách là bạn có thể thực hiện các bước để tiến hành phòng ngừa những tác động tiêu cực.

• Kiểm soát sự lo âu . Lo lắng thái quá có thể là một sự rắc rối, vì vậy hãy tìm cách kiểm soát suy nghĩ và thay thế những cảm xúc tiêu cực bằng những cảm xúc tích cực hơn. Các phương pháp như đánh lạc hướng não bộ, nói chuyện với bạn bè và các động tác thư giãn đều có thể hữu ích nếu bạn thấy mình vượt qua được cảm giác bất an.

Nguồn ảnh: Istock

Những người hay cảm thấy đau khổ

Nhân cách loại D được giới thiệu lần đầu tiên vào năm 1996 và được mô tả bởi những dấu hiệu “buồn bã” như dễ bị cảm xúc tiêu cực xâm chiếm và thiếu sự bày tỏ lòng mình ra bên ngoài. Căng thẳng, trầm cảm, lo lắng, tức giận và cô đơn cũng có liên quan đến tính cách Loại D. Nó cũng có thể đi kèm với những hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe.

Vì vậy, những tác động sức khỏe có thể có của một nhân cách loại D là gì? Một nghiên cứu cho rằng những người có nhân cách loại D có nguy cơ tử vong gấp 4 lần so với những người có tính cách khác.

Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Tuần hoàn: Chất lượng và hiệu quả tim mạch, những người có kiểu tính cách này có nguy cơ mắc các vấn đề về tim, bao gồm cả suy tim tăng gấp 3 lần.

Khoảng gần 20% người Mỹ trưởng thành có tính cách Loại D, ước tính khoảng 50% bệnh nhân có vấn đề về tim được biểu hiện các đặc điểm của loại nhân cách gây ra những sự đau khổ này.

Vì vậy, bạn nên làm gì để giảm thiểu rủi ro về sức khỏe vẫn còn tiềm ẩn khi có nhân cách loại D?

• Nói chuyện với bác sĩ. Một số chuyên gia hy vọng việc sàng lọc những bệnh nhân mắc bệnh tim có những đặc điểm này sẽ cho phép các bác sĩ kết nối những người có nguy cơ với sự tư vấn chuyên nghiệp về hành vi và nhận thức.

• Thực hành các phương pháp để quản lý căng thẳng tốt. Các cách tiếp cận tự lực như thực hành các kỹ thuật quản lý căng thẳng tốt và sắp xếp lại các sự kiện để tập trung vào những cảm xúc tích cực hơn cũng có thể hữu ích.

Những người hướng nội

Một nghiên cứu cho thấy những người có xu hướng hướng ngoại, tận tâm và dễ mến cũng có dấu hiệu khỏe mạnh hơn. Một phần là do những người có những đặc điểm này cũng có khả năng giao tiếp hiệu quả hơn với bác sĩ mà họ xin tư vấn.

Một nghiên cứu năm 2009 cho thấy những hỗ trợ xã hội có liên quan đến kết quả sức khỏe thể chất bao gồm trạng thái lành mạnh hơn, kỹ năng đối phó tốt hơn và tuân thủ các thói quen y tế. Các bác sĩ và các chuyên gia y tế khác từ lâu đã hiểu rằng sự hỗ trợ và kết nối xã hội một cách chất lượng có thể bảo vệ sức khỏe thể chất và tinh thần.

Vậy bạn có thể làm gì nếu bạn không phải là người hướng ngoại?

• Xây dựng những hỗ trợ từ xã hội. Ngay cả khi bạn có tính cách hướng nội, tìm kiếm sự hỗ trợ xã hội là một cách để giúp giảm những nguy cơ sức khỏe tiềm ẩn. Thiếu sự hỗ trợ của xã hội có liên quan đến nhiều loại bệnh tật bao gồm giảm khả năng miễn dịch và tăng nguy cơ mắc bệnh tim.

Nguồn ảnh: Country Living Magazine

Tất cả những điều trên có nghĩa là gì?

Trong khi nghiên cứu chỉ ra rằng kiểu tính cách đóng một vai trò cụ thể đối với sức khỏe và hạnh phúc của mỗi người, và một số bệnh nhất định có nhiều khả năng bị ảnh hưởng bởi các đặc điểm tâm lý. Ví dụ, bệnh tim có liên quan chặt chẽ đến kiểu tính cách hơn là ung thư.

Vậy tại sao tính cách lại có ảnh hưởng đến sức khỏe? Tại sao một số đặc điểm tính cách lại gắn liền với một số bệnh nhất định? Các câu trả lời cho đến bây giờ vẫn thực sự chưa được rõ ràng, nhưng một lời giải thích có thể hợp lý là tính cách tác động đến hành vi và lựa chọn lối sống.

Những người sống tận tâm hơn có thể có nhiều khả năng đưa ra những lựa chọn lành mạnh hơn trong khi những người mắc chứng rối loạn thần kinh cao có thể ít tìm kiếm sự trợ giúp y tế hoặc có hệ thống hỗ trợ xã hội yếu hơn.

Nhưng không phải chỉ vì bạn có một loại tính cách nhất định mà sẽ khiến bạn mắc phải một số căn bệnh nhất định trong tương lai.

Cũng như nhiều thứ khác, nguy cơ phát triển vấn đề sức khỏe của cá nhân bạn có thể phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau ngoài tính cách của bạn, bao gồm di truyền, môi trường, lối sống và hành vi.

Hiểu rõ tính cách có thể là một cách tuyệt vời để giúp xác định sự lựa chọn hoặc thay đổi sức khỏe mà bạn cần thực hiện. Bằng cách nhận thức được những vấn đề tiềm ẩn mà có thể gặp phải, bạn có thể làm việc với chuyên gia chăm sóc sức khỏe của mình để đưa ra kế hoạch giảm thiểu những nguy hiểm.

Một lời từ những điều tốt đẹp

Nghiên cứu cho thấy rõ ràng có mối liên hệ giữa tính cách và sức khỏe. Nếu bạn nghĩ rằng tính cách, trạng thái tinh thần hoặc hành vi của mình đang gây ra bệnh tật hoặc làm trầm trọng thêm các triệu chứng sức khoẻ hiện tại, hãy nói chuyện với bác sĩ để được tư vấn về các phương pháp điều trị có thể bao gồm liệu pháp tâm lý, thuốc hoặc có các biện pháp tự chăm sóc.

____

Biên dịch: Trang Thu

Biên tập: Rabbie

Nguồn: How Your Personality Type Affects Your Health