Trầm Cảm Hiện Sinh (Existential Depression) Và 15 Dấu Hiệu Bạn Đang Mắc Phải

Nếu bạn rất nhạy cảm, là một người suy nghĩ/ cảm nhận sâu sắc và có nhận thức khác thường, có lẽ bạn mắc (hoặc đã mắc) chứng trầm cảm hiện sinh.

Trầm cảm là một chủ đề không còn quá xa lạ. Chúng ta lúc nào cũng nghe nhắc đến các phương pháp chữa trị, những lý thuyết và rất nhiều câu chuyện, nhưng rất ít người đã nghe hoặc nhắc đến chứng trầm cảm hiện sinh – đó là lý do tại sao những người mắc phải lại có thể cảm thấy bị tách biệt và đánh giá không đúng mức.

Có rất nhiều loại trầm cảm và chúng được phân loại theo những cách sau đây:

• Trầm cảm liên quan đến tình huống – được hình thành do các sự kiện bên ngoài gây ra như cái chết, những bi kịch, bị mất việc…
• Trầm cảm liên quan đến hóc-môn – gây ra bởi sự mất cân bằng các hóa chất bên trong cơ thể
• Trầm cảm liên quan đến yếu tố sinh học – được kích hoạt bởi di truyền học
• Trầm cảm theo mùa – do sự thay đổi của mùa (như trong rối loạn tình cảm theo mùa)
• Trầm cảm nội tâm – gây ra bởi niềm tin và nhận thức sai lầm dẫn đến việc tự hạ thấp giá trị bản thân
• Trầm cảm liên quan đến sự hiện sinh – do thiếu sự kết nối với những ý nghĩa và tâm hồn

Bài viết này sẽ tập trung vào khía cạnh trầm cảm liên quan đến sự hiện sinh (trầm cảm hiện sinh) và cách chúng ta xử lý nó.

Đây là một loại trầm cảm khác thường, gần như chống lại các phương pháp trị liệu truyền thống, nên mục tiêu của tôi là giúp bạn bình tĩnh đối mặt với nó. Là một người đã trải qua trầm cảm hiện sinh trước đây, tôi muốn bạn biết rằng nó sẽ phai mờ dần và biến mất – tức là vẫn còn hy vọng rằng nó có thể được chữa lành.

Đây là một loại trầm cảm khác thường, gần như chống lại các phương pháp trị liệu truyền thống, nên mục tiêu của tôi là giúp bạn bình tĩnh đối mặt với nó. Là một người đã trải qua trầm cảm hiện sinh trước đây, tôi muốn bạn biết rằng nó sẽ phai mờ dần và biến mất – tức là vẫn còn hy vọng rằng nó có thể được chữa lành.

Trầm Cảm Hiện Sinh Là Gì?

Trầm cảm hiện sinh là một loại khủng hoảng tinh thần. Nó, về bản chất, làm tê liệt, ảnh hưởng sâu rộng, lan tỏa và mang tính cá nhân cao. Hầu hết những người trải qua trầm cảm hiện sinh đều cảm thấy tê liệt, lạc lõng và trống rỗng bên trong. Những người này có xu hướng là những nhà tư tưởng triết học sâu sắc – những người muốn hiểu ý nghĩa của cuộc sống. Về mặt lâm sàng, trầm cảm hiện sinh rơi vào “vùng xám” vì nó thường được phân loại là “không có nguyên nhân”, mặc dù đôi khi nó được phát sinh bởi các cuộc khủng hoảng bên trong hoặc bên ngoài.

15 Dấu Hiệu Chứng Tỏ Bạn Đang Đối Mặt Với Chứng Trầm Cảm Hiện Sinh

Dấu hiệu trầm cảm hiện sinh bao gồm:

1. Liên tục có “những suy nghĩ sâu sắc” về ý nghĩa và bản chất của cuộc sống
2. Khao khát mãnh liệt muốn trả lời những câu hỏi dường như không có câu trả lời như “Mục đích của sự tồn tại là gì?” “Điều gì xảy ra sau khi chết?” và “Tại sao tôi được sinh ra?”
3. Cảm thấy khó chấp nhận đối với thực trạng xã hội
4. Cảm thấy bị ngắt kết nối với những người khác (do đó thường có ít/hoặc không có bạn bè)
5. Cảm thấy bị hiểu lầm và bị đánh giá có “một mức độ khác biệt cao” so với người khác
6. Cảm thấy sự cô đơn một cách sâu sắc và kinh niên
7. Cảm giác như bản thân đã “chết”, “bị tê liệt” hoặc “trống rỗng” bên trong
8. Không quan tâm đến những giao thức xã hội vì cảm thấy tất cả chúng đều vô cùng nông cạn
9. Tâm trạng u sầu
10. Luôn luôn lo lắng
11. Mất hứng thú với những mục đích/nhu cầu thông thường
12. Thiếu sự nhiệt tình hoặc động lực
13. Cạn kiệt năng lượng và mệt mỏi dai dẳng
14. Có niềm tin rằng hầu hết mọi thứ đều là “vô ích” hoặc “vô nghĩa”
15. Có ý định hoặc nỗ lực tự sát

Có bao nhiêu dấu hiệu kể trên bạn đang gặp phải?

Tại Sao Trầm Cảm Hiện Sinh Không Thể Được Chữa Lành Bằng Các Phương Pháp “Thông Thường”?

Nếu bạn đang phải chịu đựng trầm cảm hiện sinh, có thể bạn đã được đưa đến gặp nhà trị liệu tâm lý rồi. Rất có thể mọi cuộc điều trị đều không có hiệu quả với bạn mặc cho bao nhiêu buổi gặp mặt, tư vấn, phân tích tâm lý bạn đã trải qua, bao nhiêu viên thuốc bạn đã phải uống – cảm xúc của bạn chẳng bao giờ có chút thay đổi. Nếu bạn đã từng rơi vào tình huống này, bạn có thể sẽ cảm thấy tuyệt vọng và cô đơn hơn trước rất nhiều.

Nhưng sự thất bại đó không chỉ diễn ra với cá nhân bạn mà xảy ra đối với cả một lĩnh vực trị liệu tâm lý khi đều áp dụng duy nhất một cách điều trị giống nhau cho tất cả các loại trầm cảm. Như một tác giả đã từng viết:

Sự nguy hiểm với chứng trầm cảm ở người trưởng thành đó là bởi vì 99% những nhà tâm lý học đều nghĩ rằng – trầm cảm chỉ đơn giản là trầm cảm. Vì vậy, một người có biểu hiện trầm cảm sẽ được uống thuốc và điều trị trầm cảm. Rất tiếc, điều đó là không đúng, nhưng cảm ơn bạn đã tham gia.

Trầm cảm hiện sinh không thể được chữa lành bằng các phương pháp thông thường bởi vì nó không liên quan đến yếu tố sinh học hay nội tiết tố, mà nó thuộc về tinh thần. Về mặt tinh thần, nó liên quan đến sự chiếm đóng sâu sắc, khắc nghiệt với bản chất của sự sống, cái chết và ý nghĩa. Trên thực tế, trầm cảm hiện sinh và cảm giác bị tách rời giữa Chúa và tâm hồn thường song hành với nhau.

Nguyên Nhân Gây Trầm Cảm Hiện Sinh Là Gì?

Vậy, nếu trầm cảm hiện sinh không giống với trầm cảm thông thường, thì nó bắt nguồn từ đâu?

Như đã nói ở trên, những hiểu biết lâm sàng về trầm cảm hiện sinh vẫn còn “mơ hồ và không rõ nguyên nhân phát sinh”. (Nói cách khác, nó không phải ngoại sinh, sinh học, theo mùa, hóc-môn hay liên quan đến lòng tự tôn). Nhưng đây là một định nghĩa cực kỳ hời hợt dựa trên hiểu biết hạn chế của ngành tâm lý trị liệu.

Là một cá nhân đã phải vật lộn với chứng trầm cảm hiện sinh trong quá khứ, cũng từng tư vấn cho vô số những người có cùng vấn đề, tôi có thể nói một cách tự tin rằng trầm cảm hiện sinh là một sự khủng hoảng trong Tâm Hồn. Đó là một triệu chứng của “Đêm Đen của Tâm Hồn” (Dark Night of the Soul).

Nếu bạn không biết “Đêm Đen của Tâm Hồn” là gì, tôi có thể tóm tắt nó một cách ngắn gọn như sau: nó là một giai đoạn trong cuộc sống khi chúng ta thức tỉnh với tình trạng mất kết nối sâu sắc với tâm hồn mình. Trạng thái này còn được gọi là  “Mất Kết Nối Với Tâm Hồn” (Soul Loss).

Mất Kết Nối Với Tâm Hồn – Nguyên Nhân Gốc Rễ

Tâm hồn của chúng ta là ngọn nguồn vô tận của sự sáng tạo, hy vọng, niềm vui, tình yêu, hạnh phúc, từ bi, năng lượng và mọi đam mê. Khi chúng ta bị mất kết nối với tâm hồn mình, cũng đồng nghĩa với việc chúng ta bị mất kết nối với những tinh hoa sâu thẳm nhất bên trong. Khi mất liên lạc với bản chất của mình, chúng ta sẽ cảm thấy lạc lõng, cô độc và trống rỗng. Đây là những gì mà các nền văn hóa pháp sư gọi là hiện tượng “Mất Kết Nối Với Tâm Hồn” – và nó chính là căn nguyên của trầm cảm hiện sinh.

1. Trầm cảm hiện sinh nảy sinh từ việc “Mất Kết Nối Với Tâm Hồn”
2. “Mất Kết Nối Với Tâm Hồn” là nguyên nhân gây ra “Đêm Đen của Tâm Hồn.

“Đêm Đen của Tâm Hồn” ban đầu được viết bởi nhà thơ/nhà thần bí học thế kỷ 16 Saint John of the Cross. “Đêm Đen của Tâm Hồn” đề cập đến trải nghiệm về sự mất kết nối với Đức Chúa Trời/Đấng Tạo Hoá. Mặc dù ban đầu “Đêm Đen của Tâm Hồn” là một trải nghiệm đau đớn và dằn vặt, nhưng nó thực sự là một lý do đáng để ăn mừng. Tôi biết điều này nghe có vẻ điên rồ nhưng rồi cuối cùng, bạn bỗng nhiên thức dậy. Đối với nhiều người, “những đêm đen” được coi là mốc đánh dấu sự khởi đầu của một hành trình thiêng liêng trở về với sự trọn vẹn.

Vậy – Trước Hết, Chúng Ta Trải Nghiệm Sự Lạc Mất Linh Hồn Như Thế Nào?

Mất kết nối với tâm hồn/lạc mất linh hồn, và tiếp theo sau là trầm cảm hiện sinh xảy ra bởi một lượng lớn những lý do, có thể kể đến như:

• Điều kiện xã hội tiêu cực
• Chấn thương thời thơ ấu
• Trải qua bi kịch hoặc khó khăn
• Trải qua một sự thay đổi lớn và đột ngột trong cuộc sống
• Trải qua “đời sống vô hồn” (ví dụ như được nuôi dưỡng bởi những giá trị đạo đức và tâm hồn nông cạn, môi trường làm việc thiếu văn minh, tạo ra những lựa chọn không liên quan đến tâm hồn…)

Hãy nghĩ về lần đầu tiên khi bạn trải qua trầm cảm hiện sinh. Liệu có những trải nghiệm lớn về chấn thương hoặc gây rối khác xảy ra trước đó? Thông thường, bạn có thể truy nguyên nguồn gốc về thứ đã gây ra nó (đừng lo lắng nếu bạn không thể tìm ra bởi nó có thể bị đè nén về mặt tinh thần). Hiểu những gì gây ra trầm cảm hiện sinh là bước đầu tiên để tìm thấy sự bình an trong tâm hồn.

Trầm Cảm Hiện Sinh, Sự Nhạy Cảm Và Thiên Bẩm

Trầm cảm hiện sinh là sản phẩm được sinh ra từ những người có sự nhạy cảm cao. Sự nhạy cảm cho phép chúng ta cảm nhận những gì người khác không thể cảm nhận được. Điều này thường là lý do tại sao những người mắc phải trầm cảm hiện sinh luôn cảm thấy bị cô lập và hiểu lầm. Trên thực tế, họ thực sự đang đứng trên một mặt phẳng tồn tại khác của dân số điển hình.

Về cơ bản, những người phải chịu đựng trầm cảm hiện sinh thường rơi vào những cá nhân với năng khiếu đặc biệt nào đó – như những nhà thơ, họa sĩ, nghệ sĩ, triết gia, những người chữa bệnh, nhà thần bí học hay những hiền nhân – bởi những người như vậy tìm thấy rất ít nơi gọi là “nhà” trong xã hội hiện đại của chúng ta. Không có gì lạ khi họ cảm thấy lạc lõng, cô đơn và bị bào mòn bởi tất cả những điều không thích hợp xung quanh.

8 Cách Để Vượt Qua Trầm Cảm Hiện Sinh

Vượt qua trầm cảm hiện sinh cần phải mất rất nhiều thời gian – mặc dù đã có những trường hợp nó biến mất ngay lập tức (chẳng hạn như trong những trải nghiệm thần bí). Để đi qua nơi tối tăm này đòi hỏi phải có sự tĩnh lặng và nhiều dũng khí để sẵn sàng tiếp nhận sự hỗ trợ và kiên trì.

Đây là những lời khuyên và hành động hữu ích có thể giúp giảm bớt nỗi đau của bạn (dựa trên kinh nghiệm của cá nhân tôi):

1. Gắn cho nỗi đau của bạn một ý nghĩa/mục đích

Học cách nhìn nhận nỗi bất hạnh, sự vô nghĩa của bạn dưới một góc nhìn khác và gán cho nỗi đau đó một ý nghĩa. Khi đi qua những ngày tháng đen tối trong tâm hồn mình, tôi đã nhận ra nó là cuộc hành trình chứ không chỉ là một hố đen vô tận chứa đầy rẫy sự đau khổ. Tất nhiên, nó có thể rất tồi tệ ở những giai đoạn đầu, tuy nhiên theo thời gian và sự kiên nhẫn, bạn sẽ tìm được con đường của mình và nó thường đến vào những khoảnh khắc không thể ngờ tới.

2. Nhận ra rằng tâm trí có giới hạn

Một điều tự nhiên và chắc chắn rằng chúng ta đều muốn trả lời được mọi câu hỏi trong cuộc đời này. Tuy nhiên, khi bạn càng trả lời được nhiều câu hỏi, bạn sẽ càng muốn hỏi nhiều hơn nữa. Tâm trí là một chu kỳ bất tận, một mê cung vĩnh hằng của những câu hỏi, những suy nghĩ và nhiều những câu hỏi hơn nữa. Nhưng sự thật là – tâm trí không phải là tất cả cuộc sống. Đừng rơi vào cạm bẫy của tâm trí và theo đuổi trí tuệ nhằm mục đích trả lời câu hỏi cho đấng tối cao của mình. Tâm trí chỉ là một tầng của sự tồn tại và nó thực sự sẽ ngăn cản chúng ta sống một cách có ý nghĩa.

Như tác giả Søren Kierkegaard có lần đã viết,

“Cuộc sống không phải là một vấn đề cần phải giải quyết, mà đó là thực tế cần được trải nghiệm.”

Tìm cách để dấn thân vào cuộc sống nhiều hơn nữa và tiếp tục những đam mê, sở thích mang lại cho bạn nhiều kỹ năng mới. Cứ bắt đầu từ từ và từng bước, từng bước một.

3. Dừng lại, tạm dừng và đứng yên

Nếu bạn từng đọc những điều được viết bởi những người đã giác ngộ, bạn sẽ khám phá ra một thông điệp chính: sự bình an có thể được tìm thấy trong từng khoảnh khắc. Và đây không phải là những lời hứa đầy màu nhiệm thoáng qua, mà là một thực tế bạn có thể được trải nghiệm trực tiếp. Nhưng nó đòi hỏi sự kiên nhẫn, tĩnh lặng, và nỗ lực hết mình.

Thiền là một trong những cách tốt nhất để trải nghiệm được sự bình an sâu xa và vĩnh hằng này. Hãy chắc chắn rằng bạn dành ít nhất 10 phút vào buổi sáng để thiền định – cố gắng tăng nó lên đến 30 phút hoặc thậm chí 1 giờ sau đó. Rất nhiều ứng dụng có thể giúp bạn bắt đầu điều này như Calm, Headspace và InsightTimer. Nếu bạn có nhận thức tiêu cực về thiền định thì hãy thử nghiệm với các loại khác nhau như Body Scan, đọc thần chú, chăm sóc bản thân và những ý tưởng thiền định để xem bạn thích hợp với điều gì nhất lúc này.

4. Đam mê cháy bỏng của bạn là gì?

Nếu bạn không thể trả lời câu hỏi này, hãy nghĩ lại thời thơ ấu … bạn đã rất thích làm gì?

Nếu bạn vẫn không chắc chắn, hãy khám phá các lĩnh vực khác nhau và các chủ đề mà bạn quan tâm. Tìm kiếm niềm đam mê của bạn hoặc làm những gì bạn cảm thấy vui vẻ và tràn đầy năng lượng là một cách tuyệt vời giúp bạn vượt qua những ngày tháng trầm cảm tăm tối. Có được ý nghĩa cho sự sống hay một điều gì đó để làm sẽ giúp bạn sống trọn vẹn hơn cho từng giây phút.

5. Nuôi dưỡng bản thân với lòng tự trắc ẩn

Những gì bạn đang trải qua có thể là một thử thách đau đớn và cô đơn khủng khiếp, vì vậy hãy tử tế với chính mình. Cho phép bản thân sống chậm lại, tạo không gian an toàn và thực hành chăm sóc bản thân. Hãy gạt bỏ đi tất cả những hình mẫu, suy nghĩ, niềm tin, tình huống hay những người không giúp đỡ cho cuộc sống tốt đẹp của bạn. Học cách nuôi dưỡng đứa trẻ bị tổn thương bên trong bạn là một cách tuyệt vời để thể hiện tình yêu đối với bản thân. Bằng cách giữ khoảng cách với những điều tồi tệ, chứng trầm cảm hiện sinh sẽ không ngăn cản việc sống một cách có ý nghĩa của bạn trong cuộc đời này.

6. Kết nối với cuộc sống

Nuôi một con thú cưng (hoặc trở nên gần gũi hơn với con vật mà bạn đang có) là một phương pháp hữu hiệu. Đặc biệt là chó – nó trao cho chúng ta tình yêu thương vô điều kiện và giúp ta thoát ra khỏi cái hố đen của chứng trầm cảm hiện sinh. Ngoài ra, hãy thử kết nối với thiên nhiên. Ra ngoài với một tách trà thư giãn, ngắm nhìn bầu trời, những cánh chim, cây cối, những cơn mưa và ánh nắng mặt trời. Thiên nhiên thật ra rất dễ chịu đấy chứ. Nếu bạn sống gần một khu rừng, hãy thử đi “tắm rừng” (phương pháp sử dụng thiên nhiên để làm dịu hệ thần kinh của người Nhật). Hãy thử tìm kiếm một nhà trị liệu tinh thần hoặc ai đó có kinh nghiệm làm việc với những người đang phải chống chọi với sự khủng hoảng tinh thần. Ngoài ra cũng có thể tìm kiếm những nhà tham vấn hay nhà trị liệu chứng trầm cảm hiện sinh. Có rất nhiều nhà trị liệu trên toàn thế giới hỗ trợ tham vấn trực tuyến qua các phiên Skype nếu khu vực bạn sống không có nhà chuyên môn nào làm điều đó.

7. Khám phá tâm hồn

Hồi phục tâm hồn là một công cụ tâm lý – tinh thần và tâm linh để khôi phục lại những phần bị mất trong tâm lý và khám phá thêm sự trọn vẹn bên trong con người. Có rất nhiều hình thức để phục hồi tâm hồn như thực hành với gương, trị liệu hệ thống gia đình, chỉ dẫn mường tượng, hơi thở và nhiều hơn thế nữa.

8. Chịu trách nhiệm về hạnh phúc của chính mình

Bạn không thể phát triển nếu thiếu trách nhiệm với chính mình. Cuộc sống rất đa chiều, có bóng tối nhem nhuốc thì cũng có thứ ánh sáng rạng ngời, có những ngày trầm cảm đến đáng sợ nhưng cũng có lúc tràn đầy niềm vui. Học cách tôn vinh cả hai khía cạnh và tìm thấy chúng trong cuộc sống hàng ngày, và bạn sẽ trải nghiệm nhiều hơn sự trọn vẹn và cân bằng bên trong. Thật sự rất quan trọng để nhận ra các vấn đề tồn tại sâu sắc, nghiêm trọng, nhưng việc công nhận và tôn trọng vẻ đẹp của cuộc sống cũng cần thiết hơn bao giờ hết. Hơn hết, hãy hiểu rằng chúng ta có khả năng nhiều hơn cả cái tôi giới hạn – nhỏ bé và tách biệt. Tất cả chúng ta đều sở hữu điều gì đó bí ẩn và quyền lực bên trong mình. Có thể gọi nó là Thần Sinh, Thần Hồn, hay Thần Vĩ Đại, nhưng nó đang ở ngoài tâm trí của ta. Khám phá tinh thần sẽ giúp bạn hiểu và trải nghiệm điều này cho riêng bản thân.

Tôi thực sự hy vọng việc xác định tình trạng trầm cảm sẽ giúp bạn mở ra một cánh cửa mới cho mình. Tôi rất thích nghe những trải nghiệm của bạn về chủ đề này hoặc bất kỳ lời khuyên nào dưới đây. Bạn có thể giúp đỡ rất nhiều người đang gặp khó khăn ngoài kia.

Cuối cùng, nếu bạn đang có ý định tự tử, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ ngay lập tức. Cuộc sống của bạn là một món quà quý giá và mọi thứ đều có thể được cứu vãn, biến đổi và chữa lành nếu bạn cho phép điều đó.

Lưu ý rằng bài viết này mang ý nghĩa chẩn đoán, nó đơn giản chỉ là đưa ra ý kiến và những trải nghiệm của bản thân. Trong nhiều tình huống, tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên môn và uống thuốc theo toa của bác sĩ không chỉ cần thiết, mà còn rất quan trọng.

A Crazy Mind là một dự án phi lợi nhuận với hơn 100 cộng tác viên trên khắp cả nước. Với mục tiêu đem lại và nâng cao kiến thức tâm lý tới cộng đồng, chúng tôi mong nhận được sự ủng hộ và đóng góp của các bạn. Các quý độc giả có thể donate cho A Crazy Mind tại đây: https://acrazymind.vn/donate/ . Xin cảm ơn!

Nguồn: https://lonerwolf.com/existential-depression/

Dịch: Trúc Phạm

Biên tập: Hương

(*) Bản quyền bài dịch thuộc về A Crazy Mind. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là “Nguồn: Acrazymind.vn”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

(**) Follow Facebook A Crazy Mind để đọc các bài dịch khác và cập nhật các bài viết mới hằng ngày và tham gia nhóm cộng đồng tự chữa lành của A Crazy Mind tại: https://www.facebook.com/groups/371004360098732/

(***) Trở thành Cộng tác viên để rèn luyện tư duy ngôn ngữ và đóng góp kiến thức cho cộng đồng tại https://bit.ly/2EiflcL